Gebiedsontwikkelaar K3, zonneparkontwikkelaar Solarfields en leverancier TVP Solar ontwikkelen voor duurzaam nutsbedrijf Warmtestad het grootste zonnewarmtepark (zonthermie) van Nederland. Het zonthermiepark heeft een oppervlakte van 12 hectare en zal duurzame warmte leveren aan het Groningse warmtenet. De zonnewarmte is voldoende voor 25 procent van alle warmte die de ruim 10.000 aangesloten huishoudens en bedrijven uit Noordwest Groningen verbruiken. Het technisch innovatieve zonproject wordt gebouwd op het voormalig baggerdepot in Dorkwerd, nabij de stad Groningen. Het park wordt landschappelijk en ecologisch ingepast. Naar verwachting zal het park in 2023 in gebruik worden genomen.
Het park is een duurzame én lokale oplossing voor de uitdaging die we in Nederland hebben als het gaat om het duurzaam opwekken van energie. Het is een belangrijk project in het realiseren van een CO2-neutraal en aardgasvrij Groningen. Met behulp van zonnecollectoren en de komst van de nieuwe WarmteCentrale, die ook op donderdag 3 november wordt geopend, wordt de warmte opgevangen en omgezet naar duurzame warmte voor duizenden Groningers. Zonthermie is hiermee een duurzame, innovatieve en veilige oplossing voor de Groningse warmtevoorziening.
Dick Takkebos, directeur van WarmteStad, licht toe: “Zonthermie is een van de natuurlijke energiebronnen die wij gebruiken om Groningse huishoudens en bedrijven op een duurzame manier te verwarmen. Deze zonnewarmte wordt hoofdzakelijk in de zomer gewonnen, maar is vooral in de winter nodig. Dit lossen we op door een deel van de warmte in de zomer op te slaan; de zogenoemde seizoensopslag. Zo zorgen we samen voor onze eigen, Groningse energie. En dat in elk jaargetijde.”
Nieuwe techniek
Bij dit project wordt gebruik gemaakt van een nieuwe techniek. Er worden meer dan 24.000 zonnecollectoren gebruikt. Het verschil met ‘gewone’ collectoren is dat er geen elektriciteit maar warmte wordt opgewekt. In plaats van kabels, loopt er water langs de zonnecollectoren. Dit water, warmt op een zonnige dag op tot zo’n 85 graden Celsius. Een speciale vacuümtechniek in de collectoren maakt het mogelijk om efficiënt hoge temperaturen te produceren.
Jan Martijn Buruma, projectdirecteur van Solarfields, vertelt: “Met deze techniek zijn wij in staat om een bijdrage te leveren aan een aardgasvrij Groningen. Bovendien belasten we met zonthermie niet de lokale transportcapaciteit van het elektriciteitsnet. Daardoor blijft er transportruimte over voor andere duurzame projecten. Een bijkomend voordeel van zonthermie is het feit dat je oudere woningen kan aansluiten, zonder al te veel bouwkundige aanpassingen te hoeven doen. Daarnaast zijn de zonnecollectoren volledig recyclebaar. Al met al, is dit een innovatieve en duurzame oplossing met veel potentie, ook voor de rest van Nederland.”
Ecologie
Bij het ontwerp van het zonthermiepark is goed nagedacht over een natuurlijke inpassing in het landschap. Van het 22 hectare grote baggerdepot is 12 hectare bestemd voor zonthermie, waarbij gekeken is hoe er rond de zonnecollectoren de ecologie kan worden gefaciliteerd. Op de overige 10 hectare krijgt de natuur alle ruimte. Voor de gehele locatie van 22 hectare is door een ecoloog een ecologisch inrichtingsplan opgesteld. Door aansluiting te zoeken bij het gehele terrein én bij de omgeving, is er verder gekeken dan alleen de inrichting van een zonthermiepark.
Aanpak in samenspraak met omgeving
Al in een vroeg stadium is het plan voor het zonthermiepark besproken met de omgeving. Marloes Sprong-Ariëns van K3: “In de gesprekken met de omgeving werd vooral gevraagd om extra aandacht voor de ecologie in het gebied. We hebben een ecoloog gevraagd om in afstemming met de lokale imkervereniging, omwonenden en met overheden een inrichtingsplan te tekenen. In die afstemming is daardoor een aantal aanpassingen gedaan in het plan. Zo is o.a. het gebruik van een betonnen fundering losgelaten. Het park wordt nu op palen gebouwd, waardoor er meer zonlicht op de grond terecht komt, er minder beton gebruikt hoeft te worden en er meer ruimte is voor bloem- en kruidenrijk grasland.”
Over het baggerdepot
In de jaren ‘30 van de vorige eeuw is bij de aanleg van het Van Starckenborghkanaal het depot in gebruik genomen. Tot de jaren ’90 is het door de provincie Groningen als baggerdepot gebruikt. In 2006 is de exploitatie door Grondbank GMG overgenomen. Grondbank is een dochtermaatschappij van K3. Het depot is de afgelopen jaren een belangrijke toepassingslocatie geweest voor het baggerproject Winschoterdiep en voor enkele grote projecten in de stad Groningen. In 2020 heeft Grondbank GMG de afwerking van het depot afgerond.
De provincie, K3 en Solarfields maakten in 2018 afspraken voor de ontwikkeling van een zonthermiepark. Het initiatief komt voort uit de combinatie van de zoektocht van Grondbank GMG naar een duurzame inrichting na oplevering van het depot en de warmtevraag van Warmtestad. Het gebied wordt daarom nu ontwikkeld tot een landschappelijk ingepast zonthermiepark. Op deze manier wordt de ruimte zo efficiënt mogelijk ingezet.
Foto: Solarfields
