Ongekende innovatie, vooroplopend in circulariteit en duurzaamheid, geweldige betrokkenheid. Demissionair minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher was onder de indruk toen ze onlangs maakbedrijven Nedcam Solutions in Heerenveen en Alumax Boats in Meppel bezocht.
Trots mogen we zijn. Op de hele Nederlandse maritieme maakindustrie en op de noordelijke bedrijvigheid in het bijzonder. Die boodschap gaf Liesje Schreinemacher donderdag af. Ze bezocht met een flink gevolg mallen- en pluggenproducent Nedcam Solutions en scheepsbouwer Alumax Boats. ,,Het maritieme cluster is hier zo sterk, dat het ons hele land helpt in het buitenland’’, vertelde de demissionair minister.
Dat buitenland liep als een rode draad door de dag. Exportbevordering vooral. Want de (maritieme) industrie van nu haalt al een groot deel van de omzet over de grens, dat wordt in de toekomst alleen maar meer. Moet wel. Nederland alleen is voor veel bedrijven te klein om te kunnen groeien. Afgezien daarvan wordt het steeds lastiger om arbeidskrachten te vinden.
Vraag is: weten de middelgrote en kleine bedrijven hoe ze dat aan moeten pakken, uitbreiding over de grens? ,,Daar vroeg de minister flink op door’’, zegt Erwin van Maaren. Hij is directeur van Nedcam Solutions in Heerenveen. ,,Eigenlijk was de vraag: wat kunnen wij voor jullie betekenen in het ondersteunen van exportactiviteiten. Dat vind ik sterk.’’
70 procent is export
Nedcam Solutions doet al veel zaken in het buitenland. Het bedrijf maakt mallen en pluggen voor de scheepsbouwsector, maar ook voor andere industrietakken. En wel op een unieke manier: de producten worden zo veel mogelijk gemaakt van circulair materiaal en komen tot stand in een gigantische 3D-printer, wat weer heel goed nieuws is voor de duurzaamheid.
,,Van onze omzet is zo’n 70 procent export’’, vertelt Van Maaren. ,,Hoe we dat voor elkaar hebben gekregen? Vooral door onze eigen weg te vinden. Maar tijdens de zoektocht kruisten we ook de paden van de clubs die ons daarbij kunnen helpen. Zo zijn we dankzij de Nederlandse Business Support Office in Nantes in contact gekomen met grote bedrijven daar die we nu tot onze klanten rekenen.’’
Daar zijn die NBSO’s – onderdeel van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland – voor. Alleen weet nog niet elke ondernemer ze te vinden. En daar moet verandering in komen. Om dat te laten lukken, en om meer ondersteuningsmaatregelen te ontsluiten, subsidieert het ministerie van Buitenlandse Zaken het zogenaamde Trade Relations Programma voor bedrijven. Dit gebeurt binnen het landelijke Trade & Innovate NL netwerk. Ook de noordelijke drie provincies sloten zich aan bij het netwerk dat erop gericht is ondernemers te ondersteunen bij internationaal zaken doen. NOM, YnBusiness, GroBusiness en Ik Ben Drents Ondernemer (IBDO) tekenden voor het opzetten van de samenwerking in Noord-Nederland.
,,Ja, dat is nodig’’, vindt Anne Wil Lucas. Zij is als manager Innoveren en Internationaliseren verbonden aan de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM). ,,We moeten veel meer samen optrekken. Als Noord-Nederland, maar ook dankzij de netwerken samen met andere regio’s in Nederland. Zó kunnen we dingen voor elkaar krijgen in het buitenland en écht onze export bevorderen.’’ Dat de noordelijke gedeputeerden meteen na het bezoek van de minister besloten die intensievere onderlinge samenwerking te agenderen, is een grote stap in de goede richting.
Joint Venture in Vietnam
Voor het buitenland is Nederland klein, bestaan er hoegenaamd geen regio’s. Dat gevoel hebben de meeste ondernemers ook. Die zien geen grenzen. Alumax Boats bouwt in Meppel boten van aluminium. Met als bekendste voorbeeld de duurzame watertaxi’s in Rotterdam. Maar ook elektrische rondvaartboten voor Amsterdam worden er gebouwd, net als de elektrische waterbussen die in Delft rondvaren. Nederland is inmiddels niet meer het enige speelterrein voor de innovatieve scheepsbouwer. In Duitsland wordt omzet gemaakt, in Vietnam komt zelfs een grote joint venture tot stand.
,,We gaan er aluminium schepen bouwen samen met een lokale partij’’, vertelt Danny Pol, verantwoordelijk voor sales en marketing. ,,Dat begon met de levering van een brandweerboot een paar jaar geleden. De klant daar was zo onder de indruk dat hij zei: laten we er hier meer gaan bouwen, met jullie kennis. Daar zijn we heel ver mee nu.’’
Vanzelf gaat dat niet. Remko Germeraad, directeur Alumax Boats, vloog heel wat heen en weer naar Zuidoost-Azië om de boel te regelen. ,,Daarbij hebben we veel gehad aan de hulp van exportadvies van IBDO, de NOM en het hele netwerk. Je krijgt ondersteuning van de ambassade, wordt wegwijs gemaakt met juridische vraagstukken enzovoorts. Zo zijn we geholpen met het vinden van de juiste weg.’’
De demissionair minister was vooral onder de indruk van de drive bij Alumax Boats, van hun drang naar innovatie en hun motivering om kennis naar Vietnam te brengen: niet alleen om verder te groeien, maar vooral om de bevolking daar aan interessant werk te helpen. Pol: ,,Het programma rond het bezoek liep flink uit, omdat de minister meer en meer wilde weten over onze activiteiten en hoe de overheid ondernemers internationaal verder kan helpen. Echt mooi.’’
Zowel Nedcam Solutions als Alumax Boats bewegen zich al in vruchtbare netwerken en hebben de weg naar de export al gevonden. Toch zien ook zij het belang van een intensief programma dat is gericht op het bevorderen van export. Erwin van Maaren: ,,We willen gebruik maken van alle mogelijkheden om verder te groeien en ontwikkelen, zeker ook in het buitenland. Je loopt altijd tegen dingen aan en als je een warm netwerk hebt, dan los je die gewoon sneller op.’’
