Friesland is de provincie met de grootste diversiteit in landschappen. Landschapsbeheer Friesland maakt zich hard voor het behoud, herstel en de duurzame ontwikkeling van dat diverse cultuurlandschap. Directeur Wiebe Bouma werkt dagelijks met een gedreven team van vijftien mensen aan diverse taken en projecten, in samenwerking met allerlei partijen.
Bouma vertelt: “Veel landschapsherstel vindt plaats op agrarische grond. We werken dan ook veel samen met agrariërs en de agrarische collectieven in Friesland: ELAN, Noardlike Fryske Wâlden, Agrarische Natuurvereniging Waddenvogels, Agrarisch collectief Waadrâne, Gebiedscoöperatie It Lege Midden, Coöperatieve vereniging Súdwestkust en Agrarische Natuur Coöperatie Westergo. Zij voeren agrarisch natuurbeheer uit in hun eigen werkgebied.”
Honderd kilometer herstel
Het kan en moet anders in de landbouw, ziet Landschapsbeheer Friesland. Bouma: “We willen een modus vinden waardoor boeren kunnen leven van wat ze doen én een verdienmodel zien in landschapsonderhoud. Daar krijgen ze dan ook een vergoeding voor.” Dat was bijvoorbeeld het geval bij het project voor herstel van het coulisselandschap. “Vijf jaar lang hebben we met ELAN, Noardlike Fryske Wâlden, Waddenvogels en It Lege Midden samengewerkt om in het leefgebied Droge Dooradering maar liefst honderd kilometer aan houtwallen en elzensingels te herstellen. Dat deden we in samenwerking met een paar honderd agrariërs, waarbij herstel gesubsidieerd is door Europees en provinciaal geld.”
Beammen foar elkenien
Ook over het project Beammen foar elkenien is de directeur enthousiast. “Samen met de Friese Milieu Federatie planten we een kleine 100.000 bomen op Friese grond, bij allerlei grondeigenaren. Stichting Trees for All financiert dit voor een groot deel. We hebben nu zo’n tweehonderd deelnemers en het eerste deel is geplant, de rest volgt het komend plantseizoen. Vroeger hadden we veel bos en bomen in Friesland, dat is langzamerhand in cultuur gebracht. Het doel van onze projecten is om het landschap te versterken en herkenbaar te houden.”
Mei it ferline foarút
Mei it ferline foarút is nog zo’n herstelproject. “Mensen zeggen weleens dat wij terug willen naar de ‘Ot en Sien-tijd’. Met dit project laten we zien dat dat je het verleden als inspiratie kunt gebruiken om toekomstbestendige landschappen te creëren. We ontwikkelen voor ieder Fries oercultuurlandschap een landschapshistorisch overzicht, waarin je de ontstaansgeschiedenis van dat landschap kunt aflezen. Deze kennis kunnen we gebruiken voor landschapsherstel, door bijvoorbeeld aan agrariërs te laten zien hoe zij elementen hieruit kunnen gebruiken in hun bedrijfsvoering. Als je de ontstaansgeschiedenis kent, kun je beter beoordelen wat de waarde ervan is.”
Driehonderd vrijwilligers
Landschapsbeheer Friesland heeft ook een enthousiaste club van circa driehonderd vrijwilligers. “Zij verrichten werkzaamheden op bijvoorbeeld Landgoed Oranjestein in Heerenveen en in natuurgebieden zoals de heide bij Beetsterzwaag. Onze hoogstambrigades snoeien bovendien fruitbomen bij mensen thuis. Hoogstamfruitbomen en boomgaarden zijn belangrijke landschapselementen, die moeten blijven bestaan. Onze werkplaats in Gorredijk staat vol met snoeigereedschap, die stellen we graag beschikbaar. We waarderen onze vrijwilligers zeer, zij helpen ons enorm.”
Gelukkigste volk
Bouma besluit: “Uit onderzoek blijkt dat we in Friesland het minste verdienen, maar het gelukkigste volk van Nederland zijn. Dat heeft alles te maken met de omgeving waarin we wonen. We moeten die rust, ruimte en het groen behouden. We mogen ons echt beter realiseren dat ons rijke landschap ons grootste goed is.”
