Het Kenniscentrum Arbeidsrecht (KCA) constateert de laatste tijd een toename van situatieve arbeidsongeschiktheid. Ofwel ziekmeldingen door werknemers, waarbij er niet daadwerkelijk sprake is van ziekte, maar bijvoorbeeld een conflict. Dubieuze ziekmeldingen, dus. Wat kun je daar als werkgever aan doen? Vooral vroegtijdig en regelmatig een goed gesprek met werknemers voeren, zegt mr. P. (Peter) Raven, eigenaar van KCA.
Mondiger
Raven: ‘Situatieve arbeidsongeschiktheid treedt op wanneer een werknemer zich ziek meldt vanwege een conflict op de werkvloer, bijvoorbeeld met een leidinggevende. Het gaat hier niet om een fysieke of medische aandoening, maar om een situatiegebonden probleem dat leidt tot ziekteverzuim. We zien een toename hiervan, deels omdat medewerkers mondiger worden en sneller geneigd zijn zich ziek te melden bij conflicten.
Daarnaast is er een trend waar te nemen waarbij medewerkers zich veiliger voelen in hun positie wanneer ze zich ziek melden, omdat ze dan moeilijker ontslagen kunnen worden. Dit gedrag wordt versterkt door een grotere mobiliteit op de arbeidsmarkt en een verminderde loyaliteit aan werkgevers.’
In gesprek blijven
Wat kun je hier als werkgever aan doen? ‘Communicatie is essentieel. Werkgevers moeten proactief in gesprek blijven met hun medewerkers, vooral als er tekenen zijn van ontevredenheid. Het voeren van regelmatige en open gesprekken kan veel problemen voorkomen. Daarnaast kunnen werkgevers HRM-adviseurs inschakelen om conflicten vroegtijdig te signaleren en op te lossen. Mediation kan ook een effectieve oplossing zijn wanneer conflicten escaleren.’
Wet verbetering poortwachter
Raven wijst in dit kader ook op de Wet verbetering poortwachter, die sinds 2002 van kracht is, maar bij veel werkgevers nog onbekend: ‘Die wet verplicht werkgevers en werknemers om samen te werken aan de re-integratie van zieke medewerkers. Dit begint met een probleemanalyse door de bedrijfsarts en een plan van aanpak om de medewerker weer aan het werk te krijgen. De wet biedt een structuur die helpt bij het helder vastleggen van stappen en verantwoordelijkheden, waardoor de kans op misverstanden en onnodig langdurig ziekteverzuim verkleind wordt.’
STERC-richtlijnen
Datzelfde geldt voor de STERC-richtlijnen: ‘Dat staat voor Situatiegerichte Terugkeer en Re-integratie Criteria. Deze richtlijnen bieden handvatten voor het omgaan met situaties waarin medewerkers ziek zijn door conflicten. Ze helpen werkgevers om objectief te beoordelen of een medewerker echt ziek is of dat er sprake is van situatieve arbeidsongeschiktheid. Dit voorkomt dat werknemers onterecht langdurig ziek thuis blijven en helpt bij het vinden van snelle oplossingen.’
Hoge kosten
Situatieve arbeidsongeschiktheid kan hoge kosten met zich meebrengen. Raven wijst op een goede tool waarmee werkgevers dat kunnen berekenen: ‘Dat is een rekentoets die te vinden is op de website van Probaat Arbeidspsychologen en die de kosten van een zieke medewerker voor de organisatie berekent. De resultaten zijn vaak een eye-opener voor werkgevers, omdat de werkelijke kosten van ziekteverzuim veel hoger zijn dan men vaak denkt. Dit benadrukt nog eens hoe belangrijk het is om ziekteverzuim, vooral door conflicten, te voorkomen en snel op te lossen.’
Goede communicatie
Proactief management en goede communicatie zijn dus cruciaal om situatieve arbeidsongeschiktheid te voorkomen en aan te pakken: ‘Ik moedig alle werkgevers aan om zich goed te laten informeren en gebruik te maken van de beschikbare hulpmiddelen en wetgeving om ziekteverzuim effectief te beheren.’
Uit bovenstaande blijkt dat arbeidsrecht een ingewikkeld rechtsgebied is, dat continu in beweging is. Is het niet door veranderende wetten, dan is het wel door veranderende mentaliteit, of actuele ontwikkelingen. Voor een ondernemer zonder HR-specialisme in huis is het fijn dat er zoiets als het KCA is, waar je terecht kunt voor het juiste advies.
Netwerker
De jurist is een netwerker pur sang en komt uit een ondernemende familie. Hij studeerde af in arbeidsrecht en startte na 14 jaar in het bankwezen te hebben gewerkt in 1996 zijn bedrijf Raven Advies. In 2018 begon hij samen met zijn vrouw Herma het Kenniscentrum Arbeidsrecht om daar arbeidsrecht activiteiten onder te brengen die ondernemers en werkgevers betreffen. In het najaar van 2022 kwam daar Kenniscentrum Ontslagrecht bij, waar ontslagrecht voor de werknemer centraal staat.
Peter volgde diverse specialisatieopleidingen, waaronder opleidingen op het gebied van financiële bedrijfsanalyse, intensief- en bijzonder beheer en de postdoctoraal opleiding PALA (arbeidsrecht). Hij volgde in 2014-2015 bij de Grotius Academie de postdoctorale specialisatiecursus arbeidsrecht en is als onderzoeker/promovendus verbonden aan de TUA in Apeldoorn.
