Het mooiere siersmeedwerk is de corebusiness van Wilpstra in Grootegast. Het vakwerk van dit bedrijf vindt al jaren zijn weg naar opdrachtgevers in Nederland, Duitsland en België. Ook Monumentenzorg doet regelmatig een beroep op hun expertise.
De zestig jaar oude papegaai heet de bezoekers vriendelijk welkom in de smederij aan de Hoofdstraat in Grootegast. Met creativiteit en precisie-laswerk wordt hier al vele jaren ambachtelijk vakwerk vervaardigd. Hekwerk, deurroosters, klassieke buitenverlichting, uithangborden, brievenbussen, buitenverlichting, levensbomen, deurroosters. Daarnaast worden er voorwerpen op maat gemaakt zoals een deurrooster met een ornament in de vorm van een koeienkop voor een slagerij, een tros druiven voor een restaurant of een bedrijfslogo. De sier- en gebruiksvoorwerpen worden uitgevoerd in staal, RVS, gietijzer, brons, koper, messing of aluminium. Het hekwerk kan worden uitgerust met afstandsbediening, intercom en/of camerasysteem.
Mooi compliment
In alle gevallen gaat het om producten, die ambachtelijk, milieuvriendelijk en duurzaam zijn geproduceerd, zegt mevrouw Gerrits. Zij geeft sinds 1973 leiding aan het ruim honderd jaar geleden opgerichte bedrijf. “Wat je nodig hebt is passie voor het vak, kennis en kunde en de fantasie om het materiaal een authentiek karakter te geven. Wij zijn gespecialiseerd in traditionele vormen, die zijn gebaseerd op oude motieven en modellen. Ik vind het tijdloos mooi.” Haar smederij is aangesloten bij het Nederlands Gilde van Kunst-, Sier- en Restauratiesmeden (NGK), de brancheorganisatie voor professionele, ambachtelijke smederijen in Nederland. Het vakwerk van Wilpstra leidde ook tot opdrachten van Monumentenzorg. Een mooi compliment, want voor het restaureren van het smeedijzer van het cultureel erfgoed is specialistische kennis en kunde vereist. Dat de belangstelling voor het vakwerk is toegenomen is deels te danken aan de media. Gezaghebbende nationale en internationale tijdschriften over wonen en televisieprogramma’s over woontrends hebben een grote rol gespeeld bij de herontdekking van het aloude smeedwerk. Meer dan drie eeuwen geleden werden overigens de eerste sierhekken gemaakt. Vooral bij kastelen in Oostenrijk, Frankrijk, Italië en Griekenland zijn nog altijd de meest fraaie exemplaren te bewonderen.
Esthetisch en functioneel
Een smeedijzeren sierhek geeft een bedrijfspand een exclusieve uitstraling, terwijl het voor particulieren een verfraaiing is van de toegang tot erf of tuin. Naast de esthetische kwaliteiten creëert hekwerk een veilige en beschutte omgeving. Bij het ontwerpen van hekwerken laten de vakmensen uit Grootegast zich inspireren door de woonomgeving en de vormgeving van een woning. Huis en hekwerk moeten harmoniëren. “Een uitbundig hek met veel krullen en versierselen past minder bij een strak, modern pand.” De beschikbare ruimte is eveneens belangrijk. Een landgoed met royale oprijlaan vraagt een ander soort hekwerk dan een doorsnee woning in een doorsnee straat. “En verder moet een hek niet alleen esthetisch verantwoord zijn, maar ook functioneel. Een hekwerk staat in weer en wind en is vrijwel altijd vochtig. Daar moet je in de behandeling van het materiaal rekening mee houden.” Ook de angst voor ongewenst bezoek (criminaliteit) heeft de belangstelling voor de producten van Wilpstra aangewakkerd. “Bij grote boerderijen, kantoorpanden en in wijken met luxere huizen zie je tegenwoordig steeds vaker metalen raamspijlen en deurroosters.”
Tegendeel bewezen
‘Ieder mens is een smid van zijn eigen geluk’ is zo’n beetje haar levensmotto. “Je moet doen wat je zelf wilt en niet wat een ander vindt dat je moet doen. Toen ik met siersmeedwerk begon, hebben sommigen mij voor gek verklaard. ‘Daar is de Hollander toch veel te nuchter voor… Dit is Italië niet…’ We zijn de uitdaging aangegaan en we hebben het tegendeel bewezen.” Het lastige van een arbeidsintensief product in een moderne tijd, met als mantra ‘vandaag bestelt, morgen in huis’, is volgens haar dat niet iedereen snapt dat een siersmederij geen Bol.com, Coolblue of doe-het-zelf-winkel is. “Maar als je uitlegt waarom het tijd kost om iets bijzonders te maken, dan is er vrijwel meteen grote waardering voor de liefde en aandacht waarmee de producten worden vervaardigd.”
