In de periode 2021-2027 krijgt Noord-Nederland 438 miljoen euro uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het Just Transition Fund (JTF). Dat is het besluit van staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken) over de regionale verdeling van de EU-gelden voor Nederland. De drie provincies en de vier grote steden van Noord-Nederland hebben lange tijd intensief samengewerkt om deze middelen te verkrijgen.
Just Transition Fund: voor gebied waar verschil moet worden gemaakt
Het JTF focust op de energietransitie, waar de provincie Groningen vanzelfsprekend een grote rol speelt. Uit dit fonds gaat 330 miljoen naar onze regio, het hele Noorden zal hiervan profiteren. “Het Noorden gaat dit geld gebruiken voor nieuwe banen in de energietransitie, precies waar de Europese Unie het voor bedoelt. Nieuwe werkgelegenheid is nodig, want er gaan 20.000 banen verloren door het beëindigen van de gaswinning. We gaan er als Noord-Nederland gezamenlijk mee aan de slag, maar heel Nederland heeft er wat aan. Wij zijn het groene stopcontact van het land”, aldus René Paas, commissaris van de Koning in de provincie Groningen.
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling: bij uitstek voor het mkb
De provincies Drenthe en Fryslân zijn twee van de drie “transitiegebieden” binnen Nederland, wat betekent dat zij specifiek worden genoemd als doel van EFRO. Ondanks de korting op nationaal niveau van 20%, krijgt het Noorden iets meer dan de vorige jaren: 108 miljoen, dat is 60,57 euro per inwoner van Noord-Nederland. Gedeputeerde Henk Brink (provincie Drenthe): “Dat Noord-Nederland ondanks de nationale korting meer krijgt dan de huidige periode, is terecht. Het EFRO is er immers op gericht de verschillen tussen regio’s binnen Nederland te verkleinen. Met deze middelen kunnen we de innovatiekracht van ons mkb aanjagen, terwijl we ontwikkeling en onderzoek stimuleren.”
Noordelijke ambities op internationale transities
Met deze fondsen als startpositie gaat het Noorden werken aan de regionale opgaven en transities. Het uitgangspunt is maatschappelijke en economische innovatie, gericht op vier transities: van lineaire naar circulaire economie, van zorg naar gezondheid, van analoog naar digitaal en van fossiele naar duurzame energie. Gedeputeerde Sander de Rouwe (provincie Fryslân): “Het is nu de handen uit de mouwen steken om noordelijk te zorgen dat we over zeven jaar geen achterstand meer hebben ten opzichte van de rest van Nederland. Sterker nog, ik verwacht dat we verder laten zien dat de circulaire economie van de toekomst bij ons wordt gemaakt.”
Eerste bouwstenen ‘Noordelijk Perspectiefplan’
Premier Mark Rutte noemde in de Algemene Politieke Beschouwingen de noodzaak voor een ‘Noordelijk Perspectiefplan’. Dit initiatief gaat in Den Haag steeds meer leven. Zo is er vanuit de Tweede Kamer volop steun gekomen voor de noordelijke ambities, en zijn er meerdere Kamermoties ingediend om de noordelijke inzet op deze Europese fondsen kracht bij te zetten. Daarnaast heeft de Economic Board Noord-Nederland, onder voorzitterschap van Niek Jan van Kesteren, de noordelijke inzet ondersteund met een brief aan het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Het Noorden richt zich nu op de volgende bouwstenen voor dit Perspectiefplan. Dit is onder meer het Europees Sociaal Fonds+, gericht op de arbeidsmarkt. Voor het nationale groeifonds zet het Noorden in op financiering voor de Investeringsagenda Waterstof Noord-Nederland 2.0, de snelle treinverbinding tussen Noord-Nederland en de Randstad, en de Scholingsalliantie Noord.
