Op 8 maart is het onderzoek ‘Analyse Deltaplan Noordelijk Nederland’ gepubliceerd. Dit onderzoek toont aan dat investeren in het spoornetwerk in noordelijk Nederland tot positieve ontwikkelingen leidt. Zo wordt de leefbaarheid in het noorden vergroot en de economie verstevigd, waardoor noordelijk Nederland substantieel meer kan bijdragen aan de brede welvaart van heel Nederland. Ook draagt het Deltaplan significant bij aan de realisatie van landelijke en Europese klimaatdoelstellingen.
Een aantal positieve effecten komt uit het onderzoek naar voren. De ‘Bouwstenen voor het Deltaplan Noordelijk Nederland’ scoort positief in de Brede Welvaartsanalyse. In alle scenario’s groeien Noordelijk Nederland en de rest van Nederland economisch dichter naar elkaar toe. De Bouwstenen verdelen de materiële en immateriële welvaart beter over het land. Dit heeft een positief effect op het welzijn, de gezondheid en de sociale cohesie van de hele Nederlandse samenleving. Meer voorzieningen in noordelijk Nederland vergroot de leefbaarheid en zorgt voor meer woongenot. Ook worden de achterlandverbindingen van Lelystad Airport versterkt.
Reistijd
De Lelylijn zorgt meteen al voor minimaal 20 duizend extra reizen en een aanzienlijke verkorting van de reistijden van en naar het noorden. Tussen Groningen/Leeuwarden en Schiphol scheelt het tot wel vijftig minuten reistijd. De Nedersaksenlijn komt goed uit de maatschappelijke kosten- en batenanalyse, het is een nieuwe schakel in het netwerk. De lijn biedt vooral de regionale kernen in Drenthe, Groningen en Twente ontwikkelperspectief en kan krimp weren in deze regio.
Ook in de Randstad worden de effecten gevoeld: er wordt hier minder druk uitgeoefend op de schaarse ruimte, omdat extra woningen en de bijbehorende infrastructuur beter over heel Nederland verdeeld worden. Uit modelberekeningen blijkt dat er door investeringen in spoor dagelijks minimaal 25 duizend extra reizen worden gemaakt.
Onderzoek
Het onderzoek is een vervolg op het voorjaar 2021 uitgebrachte document ‘Bouwstenen voor het Deltaplan Noordelijk Nederland’. Hierin boden de noordelijke provincies aan om een bijdrage te leveren aan nationale opgaven als woningbouw, energietransitie en klimaatadaptatie. Daarvoor zijn investeringen nodig in de spoorweginfrastructuur. Het betreft de Lelylijn (een nieuwe snelle verbinding van de Randstad via Lelystad naar Groningen en Leeuwarden), het opwaarderen van de bestaande spoorverbindingen Zwolle – Groningen/Leeuwarden en Zwolle – Emmen, de realisatie van de Nedersaksenlijn (versterken verbinding Groningen-Drenthe-Twente middels opbouw spoornetwerk tussen Emmen en Veendam).
In het regeerakkoord staat dat het kabinet geld reserveert (3 miljard euro) om met medefinanciering uit de regio en Europese fondsen de Lelylijn te kunnen aanleggen. Het kabinet wil uitwerken hoe de Lelylijn, in het kader van het Deltaplan voor het Noorden, kan bijdragen aan versterking van de economie van het Noorden, de ontsluiting van nieuw te ontwikkelen woningbouwgebieden en betere internationale treinverbindingen met het noorden van Duitsland.
