De realisatie van kleinschalige groen gasinstallaties bij veehouderijen is een eenduidige en technologisch beschikbare oplossing voor het stikstof- en klimaatprobleem binnen de energietransitie. Ekwadraat en de HoSt Groep slaan daarom de handen ineen in het consortium ReFerm en maken zich hard voor de realisatie hiervan. Het groeiende consortium biedt een duurzame en economische oplossing voor het terugdringen van stikstof- en methaanemissies, het verhogen van de groen gasproductie en voor het produceren van organische kunstmestvervanger. Met ReFerm wordt invulling gegeven aan een toekomstbestendige Nederlandse landbouw.
Ondanks dat de Nederlandse landbouw sinds 1990 haar stikstofuitstoot al met 65% heeft verminderd, dient deze de komende jaren nog verder te worden teruggedrongen. Uitkopen en onteigenen van boeren is een van de stikstofscenario’s van het kabinet voor het aanpakken van de stikstofproblematiek. De kosten van dit uitkoopscenario zijn geraamd op 17 miljard euro, onnodig veel volgens Ekwadraat en HoSt. Met 1 miljard euro overheidsinvestering in een beschikbare en bewezen technologie, een fractie van de begrote kosten van het uitkoopscenario, kan bij de helft van de Nederlandse melkveehouderij de stikstofuitstoot met meer dan 50% worden teruggedrongen. Dit kan worden bewerkstelligd door in te zetten op emissiearme stalvloeren gecombineerd met het vergisten van rundermest in kleinschalige groen gasinstallaties. Het lokale systeem bevat verder technologie voor de verwijdering van ammoniak uit mest en de omzetting hiervan in kunstmestvervangers. Ekwadraat en HoSt schatten dat met de juiste financiële instrumenten 1500 installaties in de periode tot 2030 kunnen worden gerealiseerd.
Douwe Faber, CEO adviesbureau Ekwadraat Group: “Deze aanpak biedt een werkbare en kosteneffectieve oplossing voor de stikstofproblematiek, ondersteunt de ontwikkeling van een klimaatneutrale landbouw, geeft een enorme impuls aan voedselzekerheid en duurzame energieproductie die als basiswaarden voor ons welzijn nodig zijn – nu meer dan ooit tevoren.”
Milieuwinst
Realiseren van deze technologie bij slechts 50% van de Nederlandse veehouders is voldoende voor het grotendeels behalen van de totaal gewenste stikstofreductie in Nederland: circa 70% van de doelstelling. Zelfs nog meer wanneer de technologie doelgericht bij boeren dichtbij Natura 2000-gebieden wordt gerealiseerd. Daarnaast kan deze technologie circa 107% van de CO2-reductiedoelstelling in de landbouw halen en circa 25% van de Nederlandse groen gas doelstelling voor 2030. 1500 installaties produceren jaarlijks 0,5 miljard kuub duurzaam gas, dat is equivalent aan het gasverbruik van 300.000 Nederlandse huishoudens: al met al een enorme milieuwinst.
“Wat ons betreft is het momentum daar: de techniek is marktrijp en we kunnen een grote bijdrage leveren aan de grote energie- en klimaatvraagstukken die op dit moment op tafel liggen”, zegt Sjaak Klein Gunnewiek van de HoSt Group, leverancier van bio-energietechnologieën.
Impact
Deze oplossing als alternatief voor het huidige stikstofscenario heeft een positieve impact doordat met lagere maatschappelijke kosten meerdere problemen tegelijk worden aangepakt: de stikstofcrisis en klimaatverandering (CO2- en methaanuitstoot). Daarnaast wordt de Nederlandse energie-afhankelijkheid verkleind. Het snel vergisten en verwerken van mest heeft een hoge duurzaamheidswinst. Naast de reductie van stikstof- en methaanuitstoot uit de stal en mestkelder wordt door middel van monomestvergisting groen gas geproduceerd. Door vervolgens mineralenconcentraten (kunstmestvervangers) uit de vergiste mest te concentreren wordt ook de stikstofuitstoot bij het bemesten significant verlaagd.
Groen gas is de meest kostenefficiënte oplossing voor het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving en kan zonder aanpassingen in het bestaande aardgasnet worden bijgemengd. De vergiste mest – het digestaat – kan eenvoudig worden verwerkt tot duurzame kunstmestvervanger welke geurloos en met minimale stikstofemissies kan worden uitgereden over het land. Wat weer bijdraagt aan de transitie naar een duurzame landbouw.
Bij de productie van reguliere kunstmest is veel aardgas nodig. Dit wordt vermeden door kunstmestvervangers te produceren uit vergiste mest. Efficiënt benutten van stikstof uit vergiste mest beperkt de vraag naar kunstmest en daarmee ook het aardgasverbruik. Daarnaast zorgt de combinatie van toegepaste technieken voor ruim een halvering van de stikstofuitstoot per koe en voor een reductie van 90% van de methaanuitstoot bij opslag en uitrijden van dierlijke mest.
Beschikbare technologie
De monomestvergistingstechologie met groen gasproductie door middel van biogasopwerking op kleine schaal is reeds beschikbaar, gestandaardiseerd en met succes gerealiseerd bij vijftien Nederlandse veehouders. Monomestvergisting vraagt om verse mest die rechtstreeks vanuit de stal (met emissiearme stalvloeren) die via een leiding naar de gas-en luchtdichte tank wordt gebracht. De vergister lijkt in de basis op de vaak al aanwezige mestopslag. Het tijdig opslaan van verse mest in een afgesloten tank zorgt voor het beperken van methaan- en ammoniakuitstoot uit de mestkelder. Investeringen en stimulans in aanpassingen van de stal naar emissiearme stalvloeren is onderdeel van de oplossing. Door toepassing van dagverse mest bevat het digestaat – de vergiste mest – een hogere concentratie aan minerale stikstof met hoge ammoniakwaardes. Dit is vervolgens eenvoudiger terug te winnen en te concentreren, het verkregen mineralenconcentraat kan worden ingezet als kunstmestvervanger. Deze organische meststof kan voor langere duur worden opgeslagen en vervolgens worden uitgereden met lage emissies en zonder de typische ‘bemestingsgeur’, omdat de vluchtige stoffen er tijdens het vergisten zijn uitgehaald.
