Ingenieurs- en adviesbureau Antea Group heeft met technologiebedrijf INCAS3 een vernieuwend meetsysteem ontwikkeld om de geluidsbelasting van vliegtuigen in kaart te brengen én om op basis van data uitspraken te doen over geluidshinder. Het systeem is in 2015 voor het eerst toegepast tijdens de Frisian Flag-oefeningen bij de luchtmachtbasis Leeuwarden.
Luchtvaart en geluidsbelasting: ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar wat is de werkelijke geluidsbelasting van vliegverkeer op een omgeving? En hoe kun je op basis van data geluidsoverlast voorkomen? INCAS3 en Antea Group ontwikkelden hiervoor een monitoringsstation voorzien van specifieke sensortechnologie, geluidsopname- en videoapparatuur. Het monitoringsstation brengt naast soort en type vliegbewegingen en bijbehorende geluidsbelasting ook parameters zoals windrichting, atmosfeer en achtergrondgeluid in kaart.
Innovatie
Natuurlijk zijn er al systemen actief die geluid meten rondom de grotere vliegvelden in Nederland. Dit meetsysteem gaat echter verder. Het koppelt bijvoorbeeld geluid aantoonbaar aan opstijgende vliegtuigen. Ontwikkelaar Dr. Dirkjan Krijnders (INCAS3): ‘Bij bestaande systemen kunnen de geluidspieken die je meet net zo goed afkomstig zijn van een grasmaaier of passerend verkeer. Ons systeem is in staat om vliegtuigen en hun specifieke geluidsbelasting eruit te filteren.’
De toekomst: vliegen op basis van data?
Vliegvelden en overheden die over geluidsruimte gaan, beschikken hiermee over een tool om geluidsbelasting in beeld te brengen. En om richting de omgeving aantoonbaar te maken wat de werkelijke geluidseffecten van vliegbewegingen zijn. Eize Drenth (Antea Group): ‘We kunnen nu analyseren hoe, wanneer en waardoor geluidsoverlast ontstaat. Door geluidsmetingen kan een relatie met hindermeldingen worden gelegd. Op basis hiervan kan ook veel beter de relatie worden gelegd tussen geluidsproductie, vliegbewegingen en omgevingsfactoren. Het nieuwe meetsysteem geeft een vliegveld de mogelijkheid om de geluidsruimte optimaal te gebruiken of heel gericht maatregelen te nemen om hinder te beperken. Dit komt het vliegveld, maar ook de omgeving ten goede.
Proeftuin Jelsum
Metingen met dit systeem vonden plaats in Jelsum, een dorp nabij Luchtmachtbasis Leeuwarden. Op initiatief van Waling Dijkstra werd een monitoringsstation geplaatst. Dijkstra: ‘Geluidsbelasting door vliegverkeer, met bijvoorbeeld F-16 straaljagers, wordt altijd gerelateerd aan geluidsmodellen. Maar wat is de wérkelijke belasting op onze omgeving, is er een win-win situatie voor de omgeving en het vliegveld, juist doordat de beschikbare geluidsruimte van een vliegveld met de nieuwe meettechniek nog beter kan worden benut? Er wordt altijd gezegd dat de geluidsruimte moeilijk te meten is. Ik wilde aantonen dat je met de huidige techniek geluidsbelasting wel degelijk objectief en autonoom in kaart kunt brengen.’
Komst JSF
In het voorjaar worden de monitoringsgegevens van Jelsum gepubliceerd in een landelijk vakblad. Antea Group ontwikkelde daarnaast een ICT-platform (Antea Group Analyse Platform) dat het visualiseren en interpreteren van bijvoorbeeld geluidsdata eenvoudig en toegankelijk voor de belanghebbenden maakt. Over een half jaar vindt opnieuw een meting plaats. Drenth: ‘Dan gaat er in Leeuwarden gevlogen worden met de JSF. Op basis van de opgedane kennis, kunnen we dan ook van de JSF een vergelijkbare ‘unieke geluidsprint’ bepalen.
