Was Janco de Jong ten tijde van het vorige artikel in 2004 nog voornamelijk gefocust op smeedijzeren hekwerken en aanverwante producten; anno 2016 wordt de omzet voor 100% uit de productie en verkoop van hout- en pelletkachels gehaald. Het bedrijf is daarin zelfs marktleider van Nederland geworden; van de JAnus zijn tot 2014 meer dan 50.000 exemplaren verkocht en van de opvolger JAcobus inmiddels 30.000, in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Zweden.
De onderneming wordt door de tweede generatie gerund: Rudolf de Jong en zijn zwager Marcel Dijk, ondersteund door tien ambachtelijke vaklieden. Onlangs openden ze een nieuwe showroom aan de Tolbaas, waar het bedrijf inmiddels de halve straat in gebruik heeft genomen (Tolbaas 2 t/m 10). Ook is er een productielocatie in Polen.
Het bedrijf heeft in de afgelopen zeven jaar een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt, maar is van binnen nog net zo behaaglijk warm als in 1978, toen vader Janco de Jong in een klein schuurtje achter zijn woning in Oldeberkoop van start ging met het maken van klein smeedwerk. De ambachtelijke en integere werkwijze wordt door de tweede generatie gekoesterd.
Crisis
Rudolf de Jong leest met interesse het twaalf jaar oude artikel over Smeedatelier Janco de Jong in editie 300 van Kijk op het Noorden terug. Hij werd er zelf in geciteerd, hij was na zijn studie werktuigbouwkunde inmiddels vier jaar in het bedrijf van zijn vader werkzaam. Het streven naar perfectie in exclusieve hekwerken, onderscheid in kwaliteit en creativiteit: de Fries droeg er zijn steentje graag aan bij en was vastberaden om de goede naam van het bedrijf op het gebied van hekwerken verder uit te bouwen.
Maar: ‘In de crisisjaren 2008 en 2009 nam de vraag naar exclusieve hekken drastisch af. Zoals zoveel bedrijven die aan de bovenkant van de markt actief waren, moesten we het roer omgooien. Tegelijkertijd bleek dat de vraag naar houtkachels juist toenam. Door de crisis werd de behoefte aan energiebesparing groter en gingen mensen op zoek naar alternatieven voor de gangbare verwarming. We zagen daardoor de vraag naar onze JAnus-kachel, die mijn vader al sinds 1981produceerde, flink toenemen. We besloten daarom helemaal voor de houtkachel te gaan.’
Minder uitstoot
Daarbij kwam er een nieuwe uitdaging op het pad van de werktuigbouwkundige: ‘We wilden het verbrandingssysteem van de houtkachel verbeteren, om de uitstoot van fijnstof en koolmonoxide drastisch te verlagen. Dat zien we als een maatschappelijke taak, op het gebied van duurzaamheid. En ook al voldeed de JAnus aan de normen die in Nederland gelden; we keken ook met een schuin oog naar Duitsland, waar de normen veel strenger zijn. En ongetwijfeld zullen ze hier in de toekomst ook aangescherpt worden. Ik ben daarop ingesprongen met de ontwikkeling van de JAcobus, een houtkachel met een nieuw verbrandingssysteem.’
Over dit geoctrooieerde systeem kan en wil De Jong niet al te veel vertellen; het is een vrij gecompliceerd technisch verhaal en bovendien wil hij de concurrentie niet al te veel wijzer maken. ‘Wat ik erover kan zeggen is dat het een perfecte combinatie is van de drie T’s: temperatuur, tijd en turbulentie. Het gaat erom dat je het hout of de pellets met een zo hoog mogelijke temperatuur verbrandt, in een bepaalde tijdsspanne, met een bepaalde hoeveelheid zuurstof.’ Een kachel met 0 uitstoot blijft vooralsnog een utopie, maar de JAcobus komt er wel dichtbij. ‘We zitten in ieder geval ver onder de strenge Duitse norm van 40 milligram fijnstof; de JAcobus haalt 20 milligram. De gemiddelde houtkachel zit op 100 milligram. En wat koolmonoxide betreft stoot de JAcobus zelfs een factor 4 minder uit.’
Robots
De door De Jong ontwikkelde kachel blijkt een succes; sinds 2009 zijn er al 30.000 van verkocht, via 80 dealers in Nederland en importeurs in Duitsland, België, Frankrijk en Zweden. In Nederland is het Friese bedrijf marktleider geworden. Om de groei van de productie bij te benen, is het sinds 2009 voortdurend uitgebreid; zowel qua ruimte, qua personeel als qua productiemiddelen. In de productieruimtes in Gorredijk en Polen worden de tien ambachtelijke vaklieden ondersteund door twee lasrobots en een vouwrobot.
Pelletkachel
Naast de sfeervolle houtkachel maakt de meer functionele pelletkachel een flinke opmars. Het hart van deze kachel, die wordt gestookt met kleine brokjes geperst houtzaagsel (pellets), bestaat uit een computergestuurd elektrisch systeem van het Italiaanse merk Palazzetti. Daaromheen wordt een robuuste gietijzeren ombouw in Nederlandse stijl gemaakt. Er zijn tot nu toe 400 geproduceerd, maar ook dit neemt exponentieel toe. ‘Er is momenteel € 500 subsidie voor beschikbaar en dat is behoorlijk aantrekkelijk, op een prijs van € 2800. We verwachten de komende tijd dan ook een forse toename van de productie’, aldus Rudolf de Jong, die bezig is met het ontwikkelen van een eigen elektrisch systeem, om zodoende het hele productieproces in eigen hand te houden
Doorkijkhaard
Ook op het gebied van de houtkachels staat de ontwikkeling niet stil. Nieuw in het assortiment is de JAcobus doorkijkhaard. Dit is een JAcobus kachel met aan twee zijden een deur met glasvenster (dus ook aan de achterkant). Mooi om vrijstaand in een ruimte te plaatsen. De kachel is leverbaar met dezelfde vermogens als de Jacobus kachels: 6, 9 en 12 KW. De doorkijkhaard is te bewonderen in de nieuwe en modern ingerichte showroom. Evenals de allereerste Janus, die alweer 35 jaar oud is en het nog steeds prima doet.
Overzicht
Janco de Jong produceert en levert de houtkachels Janus en JAcobus, de gas/houthaard JAnus2, allemaal in verschillende uitvoeringen en met bijbehorende accessoires, tuintafels, de tuinhaard JAbq en een vuurschaal. Alle producten worden kant-en-klaar geleverd en kunnen naar wens geplaatst en geïnstalleerd worden. Ook verzorgt Janco de Jong het onderhoud en is er een schoorsteenservice. Dit alles met twaalf vakmensen en drie robots, vanuit vijf panden aan de Tolbaas in Gorredijk en een productielocatie in Polen.
